image.jpg

Derginin Adı: Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
Cilt: 2025/2
Sayı: 54
Makale Başlık: Nurettin Topçu’nun İzinde Anadolu Sosyalizminin Taşradan Merkeze Doğru Hareketi: Adımlar Dergisi
Makale Alternatif Dilde Başlık: The Movement of Anatolian Socialism from the Rural to the Center in the Footsteps of Nurettin Topçu: Adımlar Journal
Makale Eklenme Tarihi: 28.12.2025
Okunma Sayısı: 0
Makale Özeti: II. Meşrutiyet yıllarında ortaya çıkan düşünce hareketleri aynı zamanda edebiyat hayatını da etkisi altına almıştır. Bilhassa ayrılıkçı hareketlerin güçlenmesi ve devletin bir inkıraz devresinin eşiğine gelmesi Türkçülük hareketinin geniş kitlelere yayılmasını sağlamıştır. Ülke dışındaki gelişmelerin iç politikaları etkilemesiyle birlikte Türkçü hareket içinde farklı hizipler kendini göstermeye başlamıştır. Anadoluculuk düşüncesi bahse konu edilen bu tarihî arka plan eşliğinde ortaya çıkmıştır. Cumhuriyet yıllarında ise Nurettin Topçu’nun temsil ettiği yeni bir Anadoluculuk düşüncesi filizlenmiştir. İlk kuşak Anadoluculuk hareketine kıyasla ruhçu ve ahlakçı bir nitelikte olan bu hareket, felsefesini Anadolu sosyalizmi olarak tanımlamıştır. Nurettin Topçu 40’lı yıllardan itibaren Hareket dergisi uhdesinde düşüncelerini yaymaya ve bu derginin etrafında aralarında fikir birliği olan bir kadro oluşturmaya çalışmıştır. Topçu’nun ihdas etmiş olduğu Anadolu sosyalizmi ve Anadolu romantizmi terkipleri kendisini takip edenlerce genel kabul görmüştür. Takipçileri bu düşünce umdelerini taşrada oluşturulacak bir kadronun marifetiyle daha da yaygınlaştırmak amacıyla Adımlar dergisini kurmuşlardır. Adımlar’la birlikte hem yerli, milliyetçi bir düşünce ve edebiyat dergisi kurulmak istenmiş hem de farklı milliyetçilik anlayışlarına ve sosyalist/toplumcu edebiyat anlayışına karşı bir alternatif geliştirilmek istenmiştir. Bu çalışmada Nurettin Topçu’nun ahlak felsefesine muvazi olarak tebarüz etmiş olan Anadolu sosyalizminin ve Anadolu romantizminin ilkeleri ve uygulama örnekleri Anadolucu Fikir Derneği’nin Erzurum Şubesince yayımlanan Adımlar dergisi özelinde teşrih edilecektir.
Alternatif Dilde Özet: During the Second Constitutional Era, emerging intellectual currents significantly shaped the literary sphere. The intensification of separatist activities, coupled with the state’s period of decline, fostered the widespread adoption and consolidation of the Turkist movement across society. As external global developments increasingly influenced domestic affairs, distinct factions within Turkism became visible, providing the historical context for the rise of Anatolianism. In the Republican period, Nurettin Topçu cultivated a new iteration of this ideology. Unlike the first generation of Anatolianist thought, this evolved movement was characterized by a spiritual and moral framework, defining its philosophy as Anatolian socialism. From the 1940s onward, Topçu propagated his ideas through the periodical Hareket, aiming to assemble a cadre of like-minded thinkers. His concepts of Anatolian socialism and Anatolian romanticism were widely adopted by his followers. To further spread these principles through a provincial cadre, these followers established the journal Adımlar. Through this publication, they sought to create a native, nationalist intellectual platform that served as an alternative to both opposing nationalist understandings and socialist or social-realist literary approaches. This study analyzes the principles and practical manifestations of Anatolian socialism and romanticism—developed alongside Topçu’s moral philosophy—specifically within the context of the Adımlar journal, published by the Erzurum branch of the Anatolianist Association of Ideas.

PDF Formatında İndir

Download PDF