|
Derginin Adı:
|
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2025/2
|
|
Sayı:
|
54
|
|
Makale Başlık:
|
Çeviride Sözcük Tür, Anlam ve İşlevinin Önemi
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
The Importance of Word Type, Meaning and Functıon in Translation
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
28.12.2025
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
Bu çalışma, Türkçe - Almanca çeviri sürecinde sözcüklerin tür, anlam ve işlevinin önemini araştırmaktadır. Dilbilimsel çerçevede, sözcük türlerinin karşılıklı dillerde nasıl sınıflandırıldığı ele alınmış ve çeviri sırasında anlam kaymalarına neden olabilecek unsurlar değerlendirilmiştir. Çalışmada Selçuk Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü 1. ve 2. sınıf öğrencilerinden oluşan 65 kişilik bir katılımcı grubu ile bir çeviri uygulaması gerçekleştirilmiştir. Uygulama sonucu yabancı dil olarak Almanca öğrenenlerin 2/3’nün sözcüklerin anlamını cümlede durdukları yere ve üstlendikleri göreve göre belirleyemedikleri tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, katılımcıların özellikle tek başına anlamı olmayan sözcüklerin çevirisinde zorlandığını, cümlede üstlendiği göreve göre sözcüğün işlevini belirlemekte eksiklik yaşadıklarını göstermektedir. Ayrıca, tek başına anlamı olan sözcüklerin çevirisinde bağlama göre değişen anlamlarını bulamadıkları saptanmıştır. Sonuç olarak, yabancı dil olarak Almanca öğretiminde, çeviri derslerinde sözcük türlerinin ve cümledeki işlevlerinin detaylı bir şekilde ele alınması gerektiği ortaya çıkmıştır. Çeviri aracılığı ile sözcüklerin cümle içinde durdukları yere göre tür, anlam ve işlevini öğrenerek söz varlıklarını zenginleştirebilecekleri ve dilbilgisi becerilerini geliştirebilecekleri gösterilmeye çalışılmıştır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
This study explores the significance of word types, semantic properties, and syntactic functions in translation from Turkish into German. Drawing on a linguistic framework, it examines how different categories of words are structured across both languages and assesses their impact on translation accuracy. The research sample consisted of 65 undergraduate students (language proficiency A2–B1) from the Department of German Language and Literature at Selçuk University, who participated on a voluntary basis. Given the complexity of linguistic structures, the study focused on selected lexical items—some with inherent meaning and others whose interpretation relies heavily on context. Participants were instructed to translate 10 Turkish and 10 German sentences containing functionally and semantically challenging items (e.g., yalnız, olarak, çalmak, -iken, als, weil, um … zu), without access to dictionaries or AI-based tools. The evaluation prioritized the accurate rendering of key lexical items rather than holistic sentence translation. Findings reveal that approximately two-thirds of the participants encountered difficulties in determining meaning based on syntactic roles, especially with context-dependent or semantically ambiguous words. The results underscore the importance of explicitly addressing word categories and functional analysis in translator education, as such emphasis can enhance both lexical acquisition and grammatical competence.
|