|
Derginin Adı:
|
Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları
|
|
Cilt:
|
2020/0
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
Bulgaristan Türklerinde Bir Fıkra Tipi: Çarıklı Filozof/Gerenli
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
Alternatif dilde başlık bulunmamaktadır. There is no article title in another language.)
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
21.01.2021
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
İnsanın kendini ifade etme yollarından biri de mizahtır. Mizahın keskin dili tarihin her döneminde başta yöneticiler olmak üzere pek çok kişiyi rahatsız etmiştir. Doğrudan dile getirilemeyen kimi duygular, kimi düşünceler, kimi toplumsal eleştiriler toplumu temsilen, tipler araçlığıyla dile getirilir. Doğrudan söylenilemeyenler bu tiplere söylettirilir. Toplum bu tiplere hoşgörüyle yaklaşır. Bu tiplere fıkra-tipi adı verilir. Bulgaristan Türkleri arasında da fıkra-tipleri vardır. Bu tiplerden biri de bu çalışmanın konusu olan Çarıklı Filozof/Gerenli’dir. Gerenli’nin ölümünden çok sonra Gerenli’ye ait anlatmalar derlenip Muharrem Tahsinof tarafından yazıya geçirilmiştir. Yazıya geçirilen anlatma sayısı 147’dir. Bu çalışmadaki asıl amacımız Bulgaristan Türkleri arasından bir fıkra tipi olarak ortaya çıkmış Gerenli’yi tanıtmaktır. Gerenli’ye ait anlatmalardan yola çıkarak Gerenli hakkında genel bir değerlendirmede bulunmaktır. Gerenli’nin bir fıkra-tipi olarak köydeşlerini temsil etme yönünü göstermektir. Çünkü Gerenli’nin iğneli sözleri, attığı taşların ağırlığı ve yaptığı şakalar muhatabına göre değişmektedir. İnsanlara yukarıdan bakan, zenginliğiyle övünen bir ağaya söylediği söz ile masum karısına ya da kendisi gibi olanlara söyledikleri arasında fark vardır. Kahramanları arasında muhtar, ağa, tahsildar, korucu ya da olumsuz özellikleri ile toplumda sivrilmiş kişilere karşı yaptığı şaka ve sözleri en iğneli olanlarıdır. Gerenli’yi de toplumda sivrilten bu özelliği olmuştur.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Alternatif dilde abstract bulunmamaktadır. (There is no abstract in another language.)
|