|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2020/6
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
ÂLİ BEY’İN SEYYÂRELER HİKÂYESİNDE YAPI VE TOPLUMSAL İZLEK
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
STRUCTURE AND SOCIAL WATCH IN THE STORY OF SEYYÂRELER OF ÂLI BEY
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
6.03.2021
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
Türk toplumunun Lâle Devri’nden başlayan yenileşme sancıları, Sultan Abdülmecid’in emriyle Koca Mustafa Reşit Paşa
tarafından 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı’nda okunan Tanzimat Fermanıyla resmî, dolayısıyla yeni bir mecraya girer.
Bu tarih, aynı zamanda Türk toplumundaki birçok değişim ve yenileşmenin büyük bir ivme kazandığı milattır. Sanatını Türk
toplumunun hizmetine adayan Tanzimat aydını, hedef olarak halka en kısa yoldan ve en hızlı bir şekilde ulaşmayı amaçlar.
Bunun için özellikle gazete ve tiyatroyu etkili bir şekilde kullanmaya çalışır.
Diyojen başta olmak üzere Çıngıraklı Tatar ve Hayâl gazete ve dergilerinde modern mizahın ilk örnekleri kabul edilen yazılar
yazan Âli Bey, Gedikpaşa’daki Osmanlı Tiyatrosu’nda da bir nevi dramaturgluk yaparak oyunculara hem sahne sanatının
inceliklerini hem de çoğu Ermeni toplumundan oluşan oyunculara Türkçe diksiyon dersleri vererek, Türkçenin sahne dili
olmasına büyük katkıda bulunur.
Seyyâreler adlı eserinin ilk baskısı yazarın ölümünden kısa süre sonra 1899’da yapılır. Hacim olarak küçük, fakat muhtevası
önemli olan bu eserde kimi toplumsal değer yargılarının anlam kargaşasına veya anlam erozyonuna uğrayışı, özenle seçilmiş
kelime ve kavramlarla, mizahî bir üslupla ele alınır.
Bu çalışmada Seyyâreler, hikâye tekniği açısından incelenmiş; konu, kurgu, muhteva, kahramanlar/kişiler, zaman, mekân,
anlatıcı ve anlatım özellikleri yönüyle değerlendirilmiştir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The birth pains suffered by the Turkish society, which started from the Tulip Period, in the name of innovation, entered an
official and new medium with the Edict of Tanzimat, which was read in Gülhane Park on November 3, 1839, by the order of
Sultan Abdulmecid. This date is also the milestone in which many changes and innovations in Turkish society gained great
momentum. Devoting his art to the service of the Turkish society, Tanzimat intellectual aims to reach the public in the shortest
and fastest way as the primary target. He tries to realize this idea in the field with the first term newspaper and theater.
Having written the first examples of modern humor in Çıngıraklı Tatar and Hayâl newspapers and magazines, especially
Diyojen, Âli Bey also gave some drama classes to the actors and the Turkish diction lessons to the actors, mostly from the
Armenian community, at the Ottoman Theater in Gedikpaşa. greatly contributes to our language being a stage language.
The first edition of the book titled Seyyâreler is made in 1899 shortly after the death of the author. In the work, which is
considered small in volume but important in content, the confusion and erosion of value judgments in society is handled in a
humorous style with carefully chosen words and concepts.
In this study, Seyyâreler’s are examined in terms of story technique; subject, fiction, content, heroes / people, time, place,
narrator and narrative features were evaluated.
|