|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2020/6
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
TÜRK EDEBİYATINDA SİLSİLENÂME VE SEYYİD AHMED CEZBÎ’NİN CÂMİ‘U’S-SİLSİLE ADLI SİLSİLENÂMESİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
SİLSİLENÂME IN TURKİSH LİTERATURE AND SEYYİD AHMED CEZBÎ’S SİLSİLENÂME CALLED CÂMİ‘U’S-SİLSİLE
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
11.02.2020
|
|
Okunma Sayısı:
|
3
|
|
Makale Özeti:
|
Birbirine icazet veren şeyhlerin, peşi sıra tahta çıkan hükümdarların ve aynı soydan gelen kişilerin sıralı listesini içeren eserlere
silsilenâme adı verilir. Yazma eser kütüphanelerinde pek çok Türkçe silsilenâme örneği bulunmaktadır. Bunların çoğunluğunu
bir tarikatın birbirine icazet veren şeyhlerinin isimlerini içeren liste oluşturmaktadır. Tarikat silsilenâmelerini mensur ve
manzum olarak ikiye ayırmak mümkündür. Mensur silsilenâmeler icazetnâme / hilâfetnâme türünde olanlar, vefeyâtnâme /
menâkıbnâme türünde olanlar ve tasavvufî bilgilerle karışık olanlar şeklinde üç gruba ayrılabilir. Tasavvufî bilgilerle karışık
silsilenâmelerden biri Himmetzâde torunu Seyyid Ahmed Cezbî’nin Câmi‘u’s-silsile adlı eseridir. Müellifi 50 yaşındayken 1235
(1819-20) yılında yazılan Câmi‘u’s-silsile Bayrâmiyye, Halvetiyye ve Himmetiyye tarikatları şeyhlerinin silsilesini içermektedir.
Etvâr-ı seb‘a ile ilgili malumatın da bulunduğu eser Himmetiyye tarikatının son dönem şeyhleri hakkında bilgiler içermesi
açısından önemlidir. Câmi‘u’s-silsile’yi değerli kılan başka bir nokta Seyyid Ahmed Cezbî’nin doğum tarihinin tespitini
sağlamasıdır. Süslü nesirle yazılan Câmi‘u’s-silsile’de yer yer cümleler arası anlamsal kopukluklara ve anlamda muğlaklıklara
rastlanmaktadır. Bu makalede silsilenâme türünün Türk edebiyatındaki görünümüne ışık tutulmuş, bu türün bir tasnif
denemesi yapılmıştır. Seyyid Ahmed Cezbî’nin Câmi‘u’s-silsile adlı eseri tanıtılmış, bu eserin çeviri yazılı metni ilim âlemiyle
paylaşılmıştır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The works that contain the ordered list of the sheikhs, the rulers who succeeded to the throne and the people of the same line
are called silsilenâme. In the manuscript libraries, there are many examples of Turkish silsilenâme. Most of them are made up
of a list of the names of the sheikhs of a sect that give each other the sheikh permission. It is possible to divide the sect
silsilenâmes into prose and verse. The prose silsilenâmes can be divided into three groups: icazetnâme / hilâfetnâme type,
vefeyâtnâme / menâkıbnâme type and mixed with Sufism knowledge. One of the silsilenâme that is mixed with Sufism
knowledge is the work of the Granddaughter of Himmetzâde Seyyid Ahmed Cezbî nâmed Câmi‘u’s-silsile. Câmi‘u’s-silsile,
written in 1235 (1819-20), its author at the age of 50, includes a series of sheikhs of the sects of Bayrâmiyye, Halvetiyye and
Himmetiyye. The work, which also includes information about etvâr-ı seb‘a, is important in that it contains information about
the late sheikhs of Himmetiyye sect. Another point that makes the Câmi‘u’s-silsile valuable is that Seyyid Ahmed Cezbi's
determination of the date of birth. In the Câmi‘u’s-silsile written with ornate prose, there are occasional semantic breaks and
ambiguities between sentences. In this article, the view of the genre of silsilenâme in Turkish literature is shed light and a
classification attempt of this genre is made. Seyyid Ahmed Cezbî’s Câmi‘u’s-silsile was introduced and the written translation
of this work was shared with the scientific community.
|