|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2019/5
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
ESKİ ŞAİR MEKTUPLARINDA DUA GELENEĞİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE TRADİTİON OF PRAYER İN THE LETTERS OF OLD POETS
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.02.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Türk edebiyatında çeşitli niteliklerde yazılmış mektup türleri eski kaynaklarımızda kayıtlıdır. Özellikle Münşeat
mecmualarımızda şair veya münşilerimizin kaleme aldığı, sanatlı nesirle yazılmış çok sayıda mektup örnekleri bulunmaktadır.
Münşeatlarda kayıtlı bu metinlerde bir takım yazı usul ve kuralları kullanılmış, yazarlar bu “yazı edepleri”ne çok dikkat
etmişlerdir. Kâtipler için gerekli bu yazışma bilgilerini öğretmek amacıyla ilk dönemlerden itibaren didaktik eserler kaleme
alındığı bilinmektedir. Şahıslara veya resmî makamlara hitaben yazılan bu metinler, münşeatlarda inşâ adıyla yer
almışlardır. Bu mektuplar, şair/münşilerin kalemlerinden âdeta sanat örnekleri olarak çıkmış, şiir kadar olmasa bile, bir
hüner gösterme aracına dönüşmüşlerdir. Eski Türk edebiyatında yerleşmiş bir geleneği olan mektuplarda ihmal edilmeyen bir
kural da, şekli değişmekle birlikte muhataplara yapılan dualardır. Yazılan her türden mektupta -kişilere göre değişse bile- ya
Arapça-Farsça-Türkçe veya sadece Türkçe ibarelerle dua cümleleri bulunmaktadır.
Bu makalede, eski şair/münşilerin kaleme aldığı farklı muhtevalardaki mektuplarda geçen dua cümleleri verilip kimlere,
hangi üslûplarla dua edildiği gösterilecek; bu dua ibareleri dillerine göre farklı özellikleriyle tasnif edileceklerdir.
Alıntıyaptığımız kişiler şairlerle sınırlı olsa da, örnekler, klasik edebiyatımızda yerleşmiş geleneği olan mektup yazma adabını
temsil eder niteliktedir. Verilen dua metinleri, yazma eser kütüphanelerimizde kayıtlı çeşitli münşeat nüshalarından
derlenmişlerdir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
In Turkish literature, letters written with differents pecialities are recorded in our olds ources. Especially in Münşeat
anthologies a lot of examples of letters written with an artful proseb your poetsand “münşi”s exist. Anumber of writing
methods and rules were applied on these recorded texts in “münşeat”s and writers paid great attention to these “ways of
writing”. Since the first periods, it is known that didactic works were written in order to teach the clerks needed information
about correspondence. These texts –which were written to individuals or formal authorithies- took place in “münşeat”s with
the name “inşa”. These letters were written as examples of art by the poets/”münşi”s and they became the tools of showing
the irtalent but maybe not as much as poetry.In different forms which were not ommitted in letters as a rule, one common
tradition of Turkishliterature is the prayersaddressed to collocutors. Even they change according to individuals whom they
were writtenfor, there are prayer sentences with Arabic, Farsi, Turkish or with only Turkish expressions in every kind of
letters.
In this paper, prayer sentences written by old poets/ “münşi”s in their letters with diffrent contents, will be given, it will be
shown that in which styles prayers are done and these expressions of prayers will be categorised with their different
specialities according to the languages they were written in.Although people who we quoted are limited by poets, the
examples are worthy of representing a common tradition in our classic literature: The way of letter writing. The given texts
of prayers were collected from different münşeat copies which are recorded in different libraries.
|