|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2018/4
|
|
Sayı:
|
4
|
|
Makale Başlık:
|
İBADET İLE İLGİLİ SÖZ VARLIĞININ ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ KUR’AN TERCÜMELERİNDEKİ KARŞILIKLARI
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
EQUİVALENTS OF VOCABULARY RELATED TO WORSHİP IN THE OLD ANATOLİAN TURKİSH QUR’AN TRANSLATİONS
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.02.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
2
|
|
Makale Özeti:
|
İnançla ilgi ifadeler, dilin söz varlığı içerisinde kavram alanı olarak ayrı bir yere sahiptir. Dinî söz varlığı toplumların tarihleri
boyunca manevi birikimlerini, dini algılayış biçimlerini ve bu bunları ifade ediş şekillerini temsil eder. Dinî söz varlığını
oluşturan kelimeler, başka dillerden alıntı olabileceği gibi mevcut kelimelerden türetme veya kelimelere yeni anlamlar
kazandırma yoluyla oluşturulabilirler. Bu anlamda Kur’an tercümeleri, dinî söz varlığının oluşumunda öncelikli bir yere
sahiptir. Türkiye Türkçesinin temelini oluşturan Eski Anadolu Türkçesi, kelime hazinesi bakımından günümüz söz varlığına
önemli katkılar sağlayacak bir kaynak niteliği taşımaktadır. Özellikle inançla ilgili söz varlığı açısından Eski Anadolu Türkçesi
döneminde yapılmış satır arası Kur’an tercümeleri dikkate değer sayı ve nitelikte örnekler barındırmaktadır. Bu çalışmada,
“ibadet” başlığı altında tercümelerde yer alan söz varlığı örnekleri ele alınmıştır. İbadet kelimesi, iman, ihlas, niyet, tefekkür,
namaz, oruç, dil ile zikir, zekât, sadaka, yakınlara ve fakirlere yardım gibi alt başlıkları olan bir kavram alanını temsil eder.
Eski Anadolu Türkçesi Kur’an tercümelerinde bu kavramlara karşılık gelen ifadeler, geçtikleri ayetler üzerinden tespit edilerek
Türk dilinin o dönemde bu kavramları nasıl karşıladığı görülmeye çalışılmıştır. Mütercimlerin genel olarak kelime grubu
şeklinde bir çeviri yolunu seçtikleri görülmektedir. Fiilimsi grupları, isim ve sıfat tamlamaları, birleşik fiiller bu kavramların
çevirisinde öne çıkmaktadır. Arapça kelimelere de sıkça başvurulmuş, yardımcı fiiller yoluyla Türkçeleştirme yolu seçilmiştir.
Kelime gruplarının tercih edilmesi Arapça ifadelerin Türkçeye çevirisinde daha anlaşılır ve açık bir anlatım oluşturma çabası
şeklinde değerlendirilebilir. İki ayrı satır altı Kur’an tercümesinden elde edilen söz varlığı örnekleri Allah lafzı olan Kur’an’ın
çevirisinde gösterilen hassasiyeti ve Türkçenin ifade gücünü göstermesi bakımından önem taşımaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Expressions related to faith, have an important place in vocabulary as a conceptual field. Religious vocabulary, represents
their spiritual accumulation, form of perception of religion and form of their expression of societies their historically. The
words that constitute religious vocabularies, can be created by giving new meaning to words or by deriving new words from
existing words, as well as they may be borrowed from other languages. In this respect the Qur'an translations have a
priority in the constitution of religious vocabulary. Old Anatolian Turkish that forms the basis of present day Turkish with
regard to vocabulary is a resource that will provide important contributions to present vocabulary. Especially, Old Anatolian
Turkish in interlinear Qur’an translations contain significant number and quality of examples. In this study, examples of
vocabulary in translations in the heading "worship" are handled. Words of worship represent a concept field that contains
many elements such as faith, benevolence, intention, contemplation, prayer, religious fasting, invocation, aim, relief, help to
relatives and poor person. Expressions corresponding to these concepts were determined on the verses in the Old Anatolian
Turkish Qur'an translations. So tried to see how these concepts were aquivalent to Turkish language, that time. Translators
have chosen a translation method as phrase in general. İnfinitive, participle and gerund groups, possessive constructions,
adjective clauses and compound verbs stand out in the translation of these concepts. Arabic words were frequently used in
this translation. Auxiliary verbs were chosen for translate into Turkish. Preference of word groups can be interpreted as an
effort to create more understandable and clearer narrative in translating Arabic concept to Turkish. The examples of
vocabulary obtained from the two different interlinear Qur’an translations are important in that they show the sensitivity
expressed in the translation of the Qur'an, which is the word of God, and the expression power of the Turkish.
|