|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2018/4
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
DİVAN ŞİİRİNDE ŞÂNE (TARAK) REDİFLİ GAZELLER
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
ODES WİTH ŞÂNE (COMB) İN THE DİVAN POETRY
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.02.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
2
|
|
Makale Özeti:
|
Divan şiirinin zengin benzetme ve hayal dünyası içinde günlük hayatta sık kullanılan nesnelerin de önemli bir yer tuttuğu
görülür. Bu nesnelerden biri de -şiirde daha çok Farsçası şâne kelimesinin tercih edildiği- taraktır. Tarak genellikle hanımların
kullandığı süslenmeye yardımcı bir nesne olmasının yanı sıra biçimi (tek ya da çift ağızlı olması gibi), yapıldığı nesne (altın,
gümüş, kemik vb.) ve başka çeşitli özellikleri nedeniyle benzetme unsuru olarak şiirde ele alınmıştır.
Tarakla ilgili örnekler arasında beyit bütünü içinde yer verilen benzetmelerden çok tarağın (şânenin) redif kelimesi olarak
kullanıldığı gazeller ilgi çekici örneklerdir. Araştırmalarımız sırasında şâne redifli Cem Sultan ve Nef‘î’ye ait iki gazele
rastladık. Fakat bizce asıl bu gazellerden daha ilginç olanı, Hâlet Efendi Divançesinde karşılaştığımız “Tarak kîsesine
işletilmek üzre söylenilmişdür” başlıklı üç beyitlik nazımdır.
Yazımızda Divan şiirinde tarağın kullanımıyla ilgili bilgileri değerlendirdikten sonra bu üç şiiri biçim ve içerik açısından
inceleyeceğiz. Bu şiirler aracılığıyla hem divan şiirinde hem de eski kültürümüzde tarağın yerini ortaya koymaya çalışacağız.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
It is obvious that the objects that are frequently used in daily life have an important place in Divan poetry with its extensive
world of imaginary and metaphor. The comb, which is preferred to be used in its Persian word “ şane” in poetry, is one of
them. In addition its being seen as a hepler for usually women to beautify themselves, it is also seen as a metaphorical
device in poetry with different aspects such as, its shape (a row of narrow teeth) and what is made of (gold, silver, bone etc.)
Besides being used as a metaphor with in couplet, the examples of using comb as a repeated word in odes are the ones that
are attractive.
During the research, we encountered to two odes of Cem Sultan and Nef‘î with repeated word“şane”. In our opinion,
however; the one which is the tree-couplets verse with the“ Tarak kisesine işletilmek üzre söylenmiştir” title in “Halet Efendi
Divançesi”. After evaluating the information about use of comb in Divan poetry, we will analyze these tree poems in terms of
form and content in our essay and try tos how the comb’s place in both Divan poetry and our old culture through these
poems.
|