|
Makale Özeti:
|
Bugün dünyada mevcut demokratik ülkelerin uyguladığı üç hükümet sistemi bulunmaktadır: Başkanlık sistemi,
parlamenter sistem ve yarı başkanlık sistemi. Bu sistemlerin şekillenmesinde özellikle yasama ve yürütmenin
yapısı ve aralarındaki ilişkiler belirleyici olmaktadır. Hükümet sistemleri farklı enstrüman ve uygulamalarıyla
birbirinden farklı üç alternatif oluşturmakla birlikte, bunun siyasi kültür ve geleneği, sosyal ve
ekonomik yapısı birbirinden çok farklı olan ülkelerin ihtiyacına cevap vermesi mümkün değildir. O zaman
yerleşik demokratik geleneğe sahip olan ülkelerin, kendi hükümet sistemleri içerisinde farklı problemlere
çözüm olarak ürettiği uygulamaları, ön plana çıkararak, alt sistemler geliştirmek mümkündür. Bu şekilde ülkelerin
kendine özgü şartlarına daha uygun seçeneklerin yer aldığı yeni varyasyonlar oluşmuş olacaktır. Bu
çalışmada, dünyadaki çeşitli demokratik ülkelerin, uyguladıkları hükümet sisteminin tıkanma noktalarına
çözüm olarak ürettiği farklı enstrüman ve düzenlemeler incelenmektedir. Hükümet sistemlerinin toplumların
ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik rasyonel tasarımlar olmasından hareketle denilebilir ki bu sistemlerin
alt unsurlarının yeni ihtiyaç ve şartlara göre çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi, rasyonel bir toplum olmanın
gereğidir. Diğer taraftan ülkelerin demokratik ruha ve insan hakları standartlarına riayet etmek şartıyla, uyguladıkları
hükümet sistemini kendi sosyal yapılarına ve siyasi kültürlerine uygun şekilde yapılandırmaları,
milli kimliklerine olan güven ve saygının da bir icabıdır. Çünkü her bir hükümet sistemine model teşkil eden
ülkeler (ABD, İngiltere, Fransa vb.) bu sistemlere kendi tarihi şartlarını yansıtmışlardır.
|