|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2015/1
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
ESKİ UYGURCA SÖZLÜKLERİN HAZIRLANMASINDA DİZİNLİ ÇALIŞMALARIN ROLÜ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE ROLE OF THE INDEXED STUDIES IN THE PREPARATION OF OLD UYGHUR DICTIONARIES
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
28.11.2015
|
|
Okunma Sayısı:
|
19
|
|
Makale Özeti:
|
Mevcut Eski Uygurca sözlükler arasında ilk olarak Manichaica ve Uigurica serilerinin sözlük kısımları gösterilse
de W. Bang ve A. v. Gabain’in birlikte yayımladıkları Türkische Turfantexte’ nin ilk beş cildindeki sözcüklerin 59
sayfalık bir dizini olan Analytischer Index, bu alandaki ilk bütünlüklü sözlük sayılabilir. Türkiye’de ilk Uygurca
sözlük çalışması olarak bilinen Uygur Sözlüğü başlıklı eser Ahmet Caferoğlu tarafından 1934’te yayımlanmış,
1968’de ise genişletilerek Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü adıyla yeniden basılmıştır. Sözlüğün genişletilmiş hâli
yaklaşık 7500 leksik veri içermektedir. Klaus Röhrborn’un 1977’de ilk fasikülünü (a – agrıg), ikincisini (agrıglan-
– anta) 1979’da, üçüncüsünü (anta – asanke) 1981’de, dördüncüsünü (asankelig – ayat-) 1988’de, beşincisini
(ayatıl- – ämgäklig) 1994’te ve altıncısını (ämgäksin- – ärŋäk) 1998’de neşrettiği Uigurisches Wörterbuch.
Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien başlıklı sözlüğün; son olarak a ve ä
sesleriyle başlayan fiilleri içeren cildi 2010’da topluca neşredilmiştir. Röhrborn’un sözlüğü henüz tamamlanmış
değildir. Bu çalışmada2 Berliner Turfantexte serisi başta olmak üzere, son tam Eski Uygurca sözlük
diyebileceğimiz 1969 yılındaki Drevnetyurkskiy Slovar’dan sonra yayımlanan Eski Uygurca metin neşri
çalışmalarının dizinlerinin analizi yapılacak ve bunların Eski Uygurcanın tam bir sözlüğünün hazırlanmasındaki
rolü ve katkısı ortaya konacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Although the dictionaries in the Manichaica and Uigurica series are in the first place presented as the existing
Old Uyghur Dictionaries, Analytischer Index, which is a 59-page index including the words in the first five
volumes of the Türkische Turfantexte published together by W. Bang and A. v. Gabain, can be considered as
the first complete dictionary in the field. The work entitled Uygur Sözlüğü (Uyghur Dictionary) known as the
first study on Uyghur Dictionary in Turkey was published in 1934 by Ahmet Caferoğlu and being extended in
1968 the dictionary was republished under the name Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü (Old Uyghur Turkish
Dictionary). The extended version of the dictionary includes around 7500 lexical data. The last volume of the
dictionary entitled Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus
Zentralasien the first volume (a – agrıg) of which was published in 1977, the second volume (agrıglan- – anta)
in 1979, the third volume (anta – asanke) in 1981, the fourth volume (asankelig – ayat-) in 1988, the fifth
volume (ayatıl- – ämgäklig) in 1994 and the sixth volume (ämgäksin- – ärŋäk) in 1998 by Klaus Röhrborn,
including verbs beginning with the letters a and ä was published as a whole in 2010. Röhrborn’s dictinoray has
not been completed yet. In this study, the Berliner Turfantexte series and the index of the Old Uyghur studies
which was published after the publication of Drevnetyurkskiy Slovar, which can be considered as the last
completed Old Uyghur dictionary in 1969, will be analyzed and their role in and contribution to the preparation
of a complete Old Uyghur dictionary will be evaluated.
|