Makale Özeti:
|
Moğol İmparatorluğu 1206’da Cengiz Han tarafından kurulmasının
ardından fetihlerle genişlemeye başlamış ve 1243 yılında Anadolu’yu
hâkimiyeti altına almıştır. Siyasî istikrarsızlıklarla ve baskılarla hatırlanan
bu dönemde Moğollar Anadolu’da devlet teşkilatı ve kültür alanlarında
bazı etkiler de bırakmışlardır. Devlet teşkilatında, orduda, hukukta ve
maliyede Moğol etkileri görülmüş, Moğollardan bazı unvanlar alınmıştır.
Yeme-içme, mitoloji, inançlar, takvim, sanat-mimari, askerî donanım
gibi alanlarda Anadolu’da izler bırakan Moğolların dilinden Anadolu
Türkçesine bazı kelimeler geçmiş ve Moğollarda görülen çeşitli kişi adları
da Türkler arasında kullanılmıştır. Anadolu’nun çeşitli yerleşim yerlerinde
Moğollar inşa faaliyetlerinde bulundukları ya da mevcut yapıları tamir
ettirdikleri gibi Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde Moğollardan kalma
yer adlarına da rastlanılmaktadır. Moğolların Anadolu’ya taşıdıkları
idarî terimlerin, unvanların, adların ve kelime varlığının bir kısmının ise
Göktürkler, Uygurlar ve Karahanlılar gibi daha eski Türk devletlerinden
ve topluluklarından alındığı görülmektedir. Bu sayede 13.-15. yüzyıllarda
Anadolu’da Moğolların etkisiyle bir “Türk Rönesansı” yaşanmış,
Anadolu’daki Türklerin unutmuş oldukları bazı kavramlar ve uygulamalar
da yeniden canlandırılmıştır
|