|
Makale Özeti:
|
30 Ekim 1918’de itilaf devletleri ile Osmanlı Devleti arasında Limni adasının Mondros Limanı’nda imzalanan Ateşkes Antlaşması’nın hemen akabinde İtilaf kuvvetleri, Çanakkale Boğazı’nın her iki yakasını işgal etmeye başladılar1. Çanakkale Boğazı’nın Ege Denizi çıkışında bulunan Limni adası, Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Savaşları sırasında İtilaf güçleri tarafından savaş gemilerinin komuta merkezi olarak kullanıldığı gibi, üç yıl sonra Osmanlı Devleti’ni resmî olarak olmasa da, fiili olarak sona erdiren Ateşkesin imza edildiği yer olarak karşımıza çıkmaktadır. Limni adası ayrıca, Çanakkale Boğazı’nı ve devletin başkenti İstanbul’u işgal etmeye gelen gemilerin de hareket noktası olmuştu. İstanbul ve Çanakkale Boğazı’nı 1918 yılı sonlarında işgal eden İngiliz ve Fransız birlikleri, ancak Lozan Barış Antlaşması’nı imzalanmasından sonra 1923 yılı Sonbaharında ülkeyi terk etmiştir.
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından kısa bir süre sonra Anadolu’nun bir çok yeri İtilaf devletleri kuvvetleri tarafından işgal edilmeye başlandı. İngilizler Güneydoğu Anadolu’nun bazı şehirlerini, Kars ve çevresi işgal etmiş, Samsun’a, Konya’ya asker çıkarmışlardır. Fransızlar da başta güneydeki İskenderun, Antakya ve Adana olmak üzere birçok şehir ve kasabayı işgal etmiştir. 15 Mayıs 1919’da İtilaf Devletlerinin desteği ve izni ile Yunanlılar İzmir’i işgal etti. Bu işgal kısa zamanda İzmir’in çevresine de yayıldı. Anadolu’da başlayan bu işgallere karşı İstanbul hükümeti fiili olarak bir tepkinin verilmesini istemiyor, sadece protesto edilmesini istiyordu. Ancak bu işgallere Türk milletinin tutumu farklı olmuştur. Milli Mücadele yıllarında Anadolu’nun bir çok yerinde işgale karşı halkın tepkisi sert olmuştur. İşgal altında yaşamak istemeyen Türk halkı, örgütlenmeye başlamış, milli birliklerini oluşturmuştur. Eğer bunları gerçekleştirememiş ise de kendi imkânlarıyla canını, namusunu, ailesini, bölgesini ve ülkesini korumaya gayret göstermiştir.
|