|
Makale Özeti:
|
Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na girmesiyle açılan ilk cephe
olma özelliğine sahip olan Kafkas (Doğu) Cephesi oldukça yıpratıcı muharebelere
sahne olmuştur. 1914 yılı Aralık ayı içinde başlayan çarpışmalar sonucunda
binlerce Türk askeri ya çarpışmalarda ya aşırı soğuklar nedeniyle donarak
şehit olmuş ya da yaralı veya hasta olarak savaş dışı kalmıştır. 1917 yılında 3.
Ordu’ya mensup askerlerden 1869-1898 yılları arasında doğan yani 19-48 yaş
aralığındaki askerlere, aile yapılarını içeren bir anket uygulanmıştır. Bu anketler
bir çizelge halinde hazırlanmıştır. Çizelgenin sol sütununda otuz üç adet
soru bulunmaktadır. Ankette yer alan soruları genel olarak dokuz ana başlıkta,
ancak özel olarak ise daha fazla alt başlıkta tasniflendirebilmek mümkündür.
Buna göre, söz konusu anketteki soruların birinci ana başlığı, askerlerin medeni
durumları ile ilgilidir. Bu ana başlığın altında, askerlerin evli olup olmadıkları,
evli olanların kaç evli oldukları, eşlerinin vefat edip etmedikleri ve boşanmış
olup olmadıkları sorularına cevap aranmıştır. İkinci ana başlık, 15-35 yaş aralığında
çocukları olan askerlerin belirlenmesine çalışılan bir başlıktır. Bu ana
başlığın alt başlıklarında ise yukarıda belirtilen yaş aralığındaki çocuklara sahip
askerlerin oranları ayrı ayrı tespit edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü ana başlık
altında hayatta olan çocuk sahibi askerler tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu ana
başlığın altında çocuk sahibi askerlerin birden dörde ve daha fazlasına sahip
olup olmadıkları ve bunların oranının ayrı ayrı tespiti yapılmaya çalışılmıştır.
Ankete dahil edilen askerlere ait formlarda geçen vilayetlerin bazıları şunlardır:
Sivas, Ankara, Erzurum, Samsun, Trabzon, Konya, Adana, Kayseri, İzmir,
Giresun, Ordu, Tokat, Amasya, Van, Diyarbakır, Halep, Kastamonu, Bursa,
Harput (Elazığ), İstanbul, Musul, Edirne, Bitlis, Kayseri, Adana vd. Anketlerde vilayet adı verilmeden direk geçen kazaların çoğu Karadeniz bölgesindendir.
Kazaların bazıları şunlardır: Fatsa, Ünye, Çarşamba, Tirebolu, Of, Hopa, Erbaa,
Vakfıkebir, Alucra, İskilip, Develi, Zile, İspir, Akçaabat vd.
|